Οι αθλητικές εφημερίδες, ο ρόλος τους και ο στόχος τους...

Επανερχόμενος στις δημοσιεύσεις, λέω να αναφερθώ λιγάκι στο ρόλο των αθλητικών εφημερίδων στη διαμόρφωση της αθλητικής επικαιρότητας και στα ψέματα που κατά καιρούς μας πουλάνε...Άλλωστε, κάθε καλοκαίρι είναι η εποχή που οι αθλητικές εφημερίδες ανεβάζουν τις κυκλοφορίες τους, έστω κι αν δεν υπάρχει ίχνος αθλητικής δραστηριότητας..Είναι η κάψα και η προσδοκία του Έλληνα οπαδού και το εν γνώσει του χάιδεμα των αυτιών και των ματιών του με μεγάλα μεταγραφικά αποκτήματα, παιχταράδες και ομάδες που δαγκώνουν σίδερα στην προετοιμασία τους για τη νέα χρονιά...Αυτή η προσδοκία μεγαλώνει την υπερβολή από την πλευρά των εφημερίδων...Ο λόγος όμως που επέλεξα σήμερα να αναφερθώ στο θέμα αυτό, είναι επειδή αφουγκράζομαι πως πολλοί από εσάς παρακολουθείτε αθλητικές συναντήσεις χωρίς να διαβάζετε εφημερίδες...Μην φοβάστε και μην αγχώνεστε...Ο φτωχός συγγενής είναι εδώ και θα βάλει τα πράγματα στη θέση τους, για όλους εσάς που δεν έχετε ιδέα για το πως λειτουργεί ο αθλητικός τύπος στην Ελλάδα...

Πριν ξεκινήσουμε ας προχωρήσουμε σε έναν διαχωρισμό...Όχι δεν πρόκειται να χωρίσω τις εφημερίδες σε οπαδικές και αντικειμενικές..Θα τις χωρίσω σε πρωτοσέλιδα και στο υπόλοιπο της εφημερίδας...Αυτά τα δύο μπορεί να φαντάζουν το ένα και το αυτό, αλλά στην πραγματικότητα δεν ισχύει κάτι τέτοιο...Το πρωτοσέλιδο είναι η βιτρίνα κάθε αθλητικής και όχι μόνο εφημερίδας και εκεί μέσα περικλείεται το στίγμα που θέλει να περάσει στα αθλητικά δρώμενα...Επίσης το πρωτοσέλιδο είναι πάντα αυτό που μένει βαθιά χαραγμένο στον αναγνώστη, για αυτό και ιδίως οι οπαδικές εφημερίδες φροντίζουν τις πιο πολλές φορές ο πρωτοσέλιδος τίτλος τους να είναι προκλητικός, αιχμηρός μέχρι και χυδαίος...Επίσης είναι και το μέσο με το οποίο κάθε εφημερίδα επιβεβαιώνει τον παρεμβατικό της ρόλο στα δρώμενα...Πολλοί πιθανώς να αναρωτηθείτε πως είναι δυνατόν μια εφημερίδα να έχει παρεμβατικό ρόλο, ενώ πουλάει μόλις π. χ. 1000 φύλλα καθημερινά...Εδώ ακριβώς βρίσκεται το μυστικό...Άσχετα με το πόσα αντίτυπα πουλά κάθε εφημερίδα, το πρωτοσέλιδο της το βλέπουν εκατομμύρια μάτια φιλάθλων κρεμασμένο στα περίπτερα...Υπάρχει τεράστιος αριθμός ανθρώπων που δεν έχει δώσει ποτέ του 1 Ευρώ για να αγοράσει αθλητική εφημερίδα, ενώ καθημερινά κάθεται και διαβάζει όλα τα πρωτοσέλιδα στο περίπτερο...Μάλιστα υπάρχουν πολλοί, που γυρίζουν την κρεμασμένη εφημερίδα για να διαβάσουν και το οπισθόφυλλο, αλλά αυτό ξεπερνάει τα όρια της ανάλυσης μας και αγγίζει τα όρια της γραφικότητας...Συν τοις άλλοις, σε κάθε πρωινή ενημερωτική τηλεοπτική και ραδιοφωνική εκπομπή, όλα τα πρωτοσέλιδα διαβάζονται τουλάχιστον μία φορά...Σε όλα αυτά προσθέστε, όλους αυτούς που πρωί πρωί διαβάζουν τα πρωτοσέλιδα μέσω internet, και ελπίζω να καταλάβετε το λόγο της καφρίλας, της αποθέωσης ή της αδυσώπητης κριτικής που κατακλύζει καθημερινά τα πρωτοσέλιδα των αθλητικών εφημερίδων...

Περνώντας στο υπόλοιπο τμήμα κάθε αθλητικής εφημερίδας, ειλικρινά πολύ λίγες διαφορές θα ανακαλύψετε...Το ρεπορτάζ είναι σχεδόν παντού το ίδιο και ελάχιστες φορές προκύπτει μια είδηση που να την έχει μια εφημερίδα και να μην την έχουν οι άλλες...Το αποκλειστικό είναι μια έννοια άγνωστη για μια εφημερίδα, αν συνυπολογίσουμε πως υπάρχουν μέσα όπως ραδιόφωνο και κυρίως internet, όπου η αμεσότητα στην είδηση είναι παροιμιώδης...Για αυτό και οι ελάχιστες ειδήσεις που προκύπτουν στις εφημερίδες, γίνονται αντικείμενο έντονου πολέμου μεταξύ των...Για αυτό παρατηρείται συχνά η γελοιότητα δύο ή τρεις εφημερίδες να γράφουν την ίδια είδηση και να έχουν και την ένδειξη αποκλειστικό...Για αυτό επίσης παρατηρούμε τώρα τελευταία τον αλληλοσπαραγμό μεταξύ π. χ. Sportday και Πρωταθλητή για τις κόκκινες μεταγραφές, Derby και πράσινης για την πρωτοκαθεδρία στο πράσινο στρατόπεδο, αλλά και κάτι αντίστοιχο στο κίτρινο στρατόπεδο σε μικρότερο όμως βαθμό...Οι εφημερίδες χάνουν συνεχώς σε κυκλοφορία για αυτό και τα μαχαίρια είναι ακονισμένα προ πολλού και έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους στη μάχη...

Είναι λογικό να παρουσιάζεται αυτή η ομοιότητα στο ρεπορτάζ από τη στιγμή που όλοι οι δημοσιογράφοι όταν λένε πως κάνουν ρεπορτάζ, κάνουν το ίδιο ακριβώς...Γράφουν άκριτα ότι τους λέει η πηγή τους στη διοίκηση, το ίδιο κάνουν με ότι τους λένε οι ποδοσφαιριστές μυστικά και για το υπόλοιπο κάνουν ένα search στο ιντερνετ και όποια είδηση αφορά την ομάδα τους την αντιγράφουν...Βγαίνει π. χ. μια μέρα ένα ιταλικό portal και γράφει πως ο Παναθηναϊκός προσέγγισε για προπονητή το Ρομπέρτο Μαντσίνι (όπως όντως γράφτηκε)...Την επόμενη ημέρα όλες οι εφημερίδες έχουν μισή σελίδα και πάνω για αυτό το θέμα...Οι περισσότεροι αναγνώστες δεν το καταλαβαίνουν αυτό, από τη στιγμή που διαβάζουν το πολύ μία εφημερίδα...Αυτό κύριοι δεν είναι ρεπορτάζ, είναι κολλητιλίκια, δημόσιες σχέσεις και στείρα αντιγραφή....Κατανοώ πως όταν κάποιος σε μια εφημερίδα έχει να γεμίζει 4-5 σελίδες για μια ομάδα μόνο θα προσφύγει και τέτοιου είδους πρακτικές...Αν θέλετε να κατανοήσετε την ακρίβεια των προηγουμένων λόγων, δεν έχετε παρά να σκεφτείτε τι γίνεται όταν π. χ. ο προπονητής μιας ομάδας μαζεύει και μιλά στους παίχτες στα αποδυτήρια...Την άλλη μέρα πάντα, όλες οι ομιλίες με απόλυτη λεπτομέρεια είναι δημοσιευμένες σε όλες τις εφημερίδες...Δεν το θεωρώ κακό, είναι κι αυτό ρεπορτάζ...Κακό είναι όμως το αλισβερίσι μεταξύ του ποδοσφαιριστή και του δημοσιογράφου..Η συναλλαγή του στυλ 'δώσε μου εσύ ότι γίνεται μες στην ομάδα και εγώ δεν θα σου ασκήσω ποτέ κριτική, θα γράφω άρθρα ύμνους για σένα και θα σε υπερασπίζομαι πάντα σε κάθε θέμα...Άντε θα κάνω και μερικές φορές λίγη κριτική, έτσι για ξεκάρφωμα'...Έχοντας μια οικειότητα με τις αθλητικές εφημερίδες πλέον, θεωρώ πως με σχετική επιτυχία μπορώ να υποθέσω ποιος ποδοσφαιριστής δίνει πληροφορίες σε ποιον ρεπόρτερ, βλέποντας τα κείμενα του την επόμενη ημέρα...

Τα δύο σημεία στα οποία όντως διαφέρουν οι αθλητικές εφημερίδες μεταξύ τους είναι δύο...Το πρώτο είναι η αδιαφορία των οπαδικών για τις καλές ειδήσεις που αφορούν τον μεγάλο αντίπαλο...Δεν έχω πρόβλημα να συμβαίνει αυτό, αρκεί να μην λένε αυτοί οι τύποι πως ασκούν το λειτούργημα της δημοσιογραφίας, διότι εκνευρίζομαι..Επίσης, οι ελληνικές αθλητικές εφημερίδες διαφοροποιούνται σε σχέση με τις απόψεις και τις υπογραφές που έχουν στο δυναμικό τους...Κατά την ταπεινή μου άποψη, οι απόψεις και οι στήλες είναι ο μοναδικός λόγος για να διαβάσει κάποιος μια αθλητική εφημερίδα...Υπάρχουν πάμπολλες καλές και αξιόλογες στήλες και αναφέρομαι στις ενυπόγραφες και όχι στις παρασκηνιακές..Άνθρωποι σοβαροί, με χιούμορ, με γνώσεις, με σχέση με το άθλημα, άσχετοι, άνθρωποι που έμαθαν πάντα να ασκούν στείρα κριτική, οπαδοί, ταλαντούχοι γραφιάδες, άνθρωποι με αξιόλογα κείμενα χωρίς να το περιμένει κανείς κλπ..Δεν θα αναφερθώ τη συγκεκριμένη στιγμή σε πρόσωπα...Έχω σταθερές συμπάθειες σε ανθρώπους, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μου προς το παρόν...

Έχει πιστεύω αξία να αναλογιστούμε τους σκοπούς, τους οποίους θέλει να υπηρετήσει κάθε αθλητική εφημερίδα...Όποιος απαντήσει ότι θέλουν να ενημερώσουν αθλητικά τον αναγνώστη, παρακαλείται να έρθει να πάρει το δώρο του, μαζί με το διαβατήριο που ξέχασε κατά την είσοδο του στη χώρα...!!Διότι μόνο ένας άνθρωπος που ζει στο εξωτερικό χρόνια, θα μπορούσε να πει κάτι τέτοιο...Απλά κάποιες φορές, αυτό είναι το όχημα για να επιτευχθούν οι γενικότεροι στόχοι...Οι οποίοι εν ολίγοις είναι κυρίως εμπορικοί και οικονομικοί, αποσκοπούν σε όλο και περισσότερους πελάτες, έχουν στόχο τους ομόχρωμους πελάτες (οι οπαδικές), έχουν στόχο να δημιουργήσουν συγκεκριμένα είδωλα και πρότυπα για να εισέλθουν σε συγκεκριμένες αγοραστικές κατηγορίες κοινού...Όλα αυτά συν τα γενικότερα συμφέροντα κάποιων επιχειρηματιών (και δημοσιογράφων) και την ανάγκη που υπάρχει για φανατισμό και συγκρούσεις, είναι οι λόγοι που πολλές φορές ακόμα και εφημερίδες με ισχνή κυκλοφοριακή δύναμη και σίγουρα ζημιογόνες, εξακολουθούν να ζουν...Άλλωστε πως αλλιώς μπορεί να δικαιολογηθεί το φαινόμενο σε μια χώρα περίπου 11 εκατ. κατοίκων να κυκλοφορούν καθημερινά 10 αθλητικές εφημερίδες στην Αθήνα και άλλες περίπου 4-5 στη Θεσσαλονίκη;

Πιθανώς όλα αυτά να φαίνονται σε κάποιους από εσάς υπερβολικά...Πιστέψτε με αυτό θεωρώ πως συμβαίνει, επειδή οι περισσότεροι από εσάς σπεύδετε να αγοράσετε αθλητικές εφημερίδες μόνο μετά από μεγάλες νίκες των ομάδων σας...Σε τέτοιες περιπτώσεις μην περιμένετε οι εφημερίδες να κάνουν το άσπρο μαύρο, απλά υπερβάλουν στην εκδήλωση ενθουσιασμού, όπως και αντίστροφα στην εκδήλωση δυσαρέσκειας και κριτικής σε περίπτωση ήττας...Οι διαφορές είναι δύσκολο να γίνουν ευδιάκριτες από έναν απλό φίλαθλο...Για αυτό το λόγο, προτού ολοκληρώσω θα σας αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα...Το καλοκαίρι που διανύουμε είναι και το καλοκαίρι του Άρη μεταξύ άλλων...Υπό την έννοια πως οι κίτρινοι της Θεσσαλονίκης έχουν κάνει αρκετές μεγάλες μεταγραφές, δύο τουλάχιστον εκ των οποίων αν γίνονταν από σύλλογο του κέντρου, θα είχαν δαπανηθεί τουλάχιστον 20 αντικειμενικά πρωτοσέλιδα( αναφέρομαι κυρίως σε Γκρατσιάν και Αμπρέου και γιατί όχι σε Νασούτι και Ναφτί...)...Οι αντικειμενικές εφημερίδες της Αθήνας έπαιξαν πολύ Άρη αυτό το καλοκαίρι, είναι αλήθεια αυτό...Την περασμένη Τετάρτη ο Άρης υποδέχτηκε την μεγάλη Μπόκα Τζούνιορς στο Βικελίδης και το ματς μεταδόθηκε από το νεοεμφανιζόμενο Conn-X tv, το οποίο σημαίνει πως το είδαν ελάχιστοι...Την επόμενη ημέρα, οι εφημερίδες κυκλοφόρησαν με διθυραμβικά σχόλια για την εμφάνιση της ομάδας,την απόδοση των ποδοσφαιριστών,την ατμόσφαιρα και τις τεράστιες ευκαιρίες που έχασε ο Άρης για να σκοράρει και να κερδίσει...Για κακή τους τύχη, το επόμενο βράδυ το ματς μεταδόθηκε σε επανάληψη από την ΕΤ3 και κάθισα να το παρακολουθήσω, για να απολαύσω την ποδοσφαιρική πανδαισία που έιχαν προσφέρει οι κίτρινοι...Τι είδα στην πραγματικότητα; Είδα μια φαντασμαγορική και πολύ όμορφη ατμόσφαιρα κατ' αρχάς, αυτό το παραδέχομαι...Από ποδοσφαιρικής άποψης είδα τη Μπόκα να κάνει περίπατο και τον Άρη να μην είναι τόσο καλός όσο τον παρουσίαζαν οι φυλλάδες...Παίχτες που οι εφημερίδα παρουσίαζε ως διακριθέντες ήσαν τουλάχιστον μέτριοι στο ματς...Ακόμα και οι δύο κεφαλιές του Αμπρέου, που η εφημερίδα τις παρουσίασε σαν κλασσικές ευκαιρίες, ήταν απλά δύο κεφαλιές που πήγαν τουλάχιστον 10 μέτρα άουτ, χωρίς να ανησυχήσει καθόλου ο Αμποναντσιέρι...Μετά από αυτό σκεφτόμουν λοιπόν, αν αυτή η διάσταση απόψεων ήταν ένα τυχαίο γεγονός, ή είχε συγκεκριμένο στόχο να χαϊδέψει αυτιά και να κερδίσει φύλλα με απροκάλυπτο τρόπο; Και αν ισχύει αυτό, σε πόσες άλλες περιπτώσεις έχει ξαναγίνει αυτό, χωρίς να το πάρουμε είδηση, με ομάδες με περισσότερο κόσμο και άρα δυνάμει πελατειακό και αναγνωστικό κοινό...Το αφήνω ως τροφή για σκέψη και σταματώ εδώ, με την υποσημείωση πως τον Άρη ειδικά φέτος τον έχω για πολλά και δεν θέλω να μειώσω την ομάδα του...Απλά ως παράδειγμα το ανέφερα και τίποτα περισσότερο...

υγ1 Απλά και μόνο για να αντιληφθούν μερικοί πως παίζεται το παιχνίδι και να καταλάβουν κάποιοι άλλοι πως είμαστε ξύπνιοι με ανοιχτές πάντα τις κεραίες...

υγ2 Κάποιοι πιθανώς να τα βρίσκετε όλα αυτά βαρετά...Ίσως να προτιμάτε να μιλώ για τον προπονηταρά Κετσπάγια, τον μεγάλο σκόρερ Ντιόγκο, τον άσχετο Τεν Κάτε και όλα τα υπόλοιπα που γράφουν οι mainstream εφημερίδες...Έχουμε καιρό να ασχοληθούμε με όλα αυτά...Πιστέψτε με πως όλα όσα ανέφερα, έχουν τη δική τους σημασία, ιδίως τώρα που φτάσαμε στο κατώφλι της νέας αθλητικής σεζόν...

υγ3 Πολλοί ενδεχομένως να μου παραπονεθείτε πως βάζω στο ίδιο καζάνι όλες τις αθλητικές εφημερίδες...Σκοπίμως το πράττω...Διότι, ενώ ξέρετε την απέχθεια μου για τις οπαδικές που προάγουν το φανατισμό, θεωρώ πως και οι άλλες τις περισσότερες φορές προς την ίδια κατεύθυνση γέρνουν...Γνώμη μου...